Imię, nazwisko, zaimki
Temat zaimków pozostaje kwestią, która wielokrotnie przewija się w dyskusjach o języku, zarówno w języku polskim, jak i w języku angielskim. Kontrowersje związane z tym zagadnieniem dotyczą kwestii adresowania osób, które przyjmują niestandardowe zaimki. Możemy zauważyć, że kwestia zaimków staje się chlebem powszednim w social mediach, co możemy zauważyć w przypadku umiejscowienia informacji o preferowanych zaimkach w miejscu, w którym widnieje nasza nazwa użytkownika, nick lub zwyczajnie imię i nazwisko. Takie rozwiązanie możemy zauważyć np. na Instagramie, portalu X czy, ze środowiska IT, serwisie GitHub (i wielu innych rzecz jasna).
Zaimki to w najprostszym ujęciu określenia, które zastępują nam użycie rzeczowników, nazw, nazw własnych w zdaniu po to, aby uniknąć zbędnych powtórzeń. Z zaimków korzystamy na co dzień, być może nawet nie zdając sobie sprawy z tego, że ich używamy.
Zawężenie kwestii zaimków do sposobu, w jaki ktoś powinien zwracać się do naszej osoby, to spore uproszczenie. Zaimki bowiem przyjmują różne formy i, w rozumieniu gramatycznym, wyszczególniamy zaimki ze względu na cel ich użycia. Dzisiaj skupimy się na zaimkach osobowych (personal pronouns).
Ja, mnie, ty, ciebie…
Zaimki osobowe w języku angielskim różnią się nieco od tych, które występują w języku polskim – oczywiście, pomijając różnice związane z fleksyjnością języka polskiego.
Podstawową kategorią zaimków w języku angielskim są zaimki osobowe, które mają dwie formy, a zależne są od tego, czy w zdaniu używamy ich jako podmiotu w zdaniu czy jako dopełnienia.
Podmiotem w zdaniu, w najprostszym ujęciu, jest wykonawca czynności, o jakiej mowa w zdaniu. Podmiotem może być nie tylko osoba fizyczna typu Tom lub Mary, ale także przedmiot „This computer doesn’t work properly” czy zjawisko „The rain is pouring heavily today.”. Wytłuszczone fragmenty zdań, czyli nasze podmioty, możemy zastąpić zaimkiem „It” w języku angielskim, bo wskazane rzeczowniki nie mają określonego rodzaju w języku angielskim. Inaczej sytuacja miałaby w przypadku wspomnianych wcześniej: Toma i Mary, których zaimki odpowiednio byłyby: he oraz she. Zaimki osobowe w języku angielskim to osoby, które poznajemy na pierwszych lekcjach angielskiego, tj. I, you, he, she, it, we, you, they.
Dopełnienie w zdaniu
Zaimki w formie dopełnienia w języku angielskim to nawiązanie do osób, rzeczy i zjawisk uwzględniając ich rodzaj, stąd zaimki odpowiednio będą prezentować się następująco: me, you, him, her, it, us, you, them.
I bought some chocolates for my friends as they helped me with me recent house renovation.
1. I will bring them (mowa o czekoladkach) to our next meeting.
2. I will give the chocolates to them (mowa o przyjaciołach) soon.
Użycie zaimków ma tutaj na celu pomijanie użycia określeń, które padły wcześniej w zdaniu. Stąd też zdecydujemy się na użycie formy dopełnienia, ponieważ „ja/I” pozostaje podmiotem w zdaniu.
Can you help me? – Podmiotem w zdaniu jest osoba „ty”, gdzie „mnie” jest dopełnieniem, które wiąże się z czasownikiem pomóc (komu?).
They saw us at the concert yesterday. – Oni (podmiot) widzieli nas (dopełnienie) na koncercie wczoraj.
Dzisiejsze użycie zaimków
W użyciu codziennym coraz częściej pojawia się temat tego, że dana osoba decyduje się na użycie niestandardowych zaimków. Wiąże się do np. z brakiem utożsamiania się z konkretną płcią lub mówienie o sobie w formie neutralnej „they/them”.
W języku angielskim forma ta obowiązywała już znacznie wcześniej, np. w sytuacji, kiedy komunikujemy się z kimś, kogo płeć nie jest nam znana lub w sytuacji, kiedy odnosimy się ogólnie do danej osoby (np. mówiąc o nauczycielu, gdzie w języku angielskim teacher jest formą uniwersalną). Wówczas, możemy skorzystać z formy zaimków they/them, tak jak w poniższym przykładzie:
If you have any further questions, contact your teacher. They will be able to help you with that.
Użycie formy they jest znacznie prostszym sposobem niż użycie „He or she” ze względu na krótszą formę i jest bardziej powszechne w języku codziennym. Nie jest to nowe zjawisko w języku angielskim. Jeśli jednak wyrażenie „He or she” jest dla ciebie bardziej wygodne, nie jest ono błędne w użyciu.
Temat zaimków jest wbrew pozorom bardzo rozległy, dlatego temat będzie kontynuowany w następnych artykułach. Czytajcie nas na bieżąco!