Mateusz Piętka / 10.05.2021

Strzeż się false friends (także w języku)!

Ogólnie o false friends

Zaczyna się to zawsze tak samo – wydaje Ci się, że go znasz, a później okazuje się, że jest kompletnie kimś innym. Z fałszywymi przyjaciółmi w języku jest tak samo, jak z tymi w życiu... Żeby móc ich rozpoznać, musisz ich najpierw poznać. Dziś porozmawiamy o kilku przykładach false friends i o ich ekwiwalentach.
A jeśli jesteście na bieżąco ze stroną 3English na Facebooku (bo jesteście, prawda?) to tylko zwiększycie swoją wiedzę na temat false friends!
Użycie niewłaściwego słowa może prowadzić do nieporozumienia, które nie wynika z różnicy poglądów, a z użycia nieprecyzyjnego określenia. Czasem jest to zabawna pomyłka, innym razem może być nieco poważniej. 

What’s wrong with being confident?

Klasykiem gatunku jest przymiotnik confident, który oznacza (1) osobę pewną siebie, bądź też (2) poufne dane. Nikomu nie trzeba wyjaśniać, co słowo konfident oznacza w języku polskim. Jeśli więc nasz rozmówca jest anglojęzyczny, takie określenie należy mu zdecydowanie wybaczyć. W końcu – bycie pewnym siebie to plus.

Jeśli kogoś lubimy, to czujemy do tej osoby sympatię. W języku angielskim, chcąc uniknąć używania czasownika like, lepiej nie sięgać po feel sympathy – ta z okazji oznacza współczucie, jakim możemy kogoś obdarzyć – nie ma więc nic wspólnego z lubieniem kogoś bądź nie.

Inny przykład to tytułowanie kogoś używając słowa chef. Chef jest szefem tylko w kuchni i w przypadku innych miejsc pracy będzie to brzmiało komicznie. Swojego szefa możesz nazywać m.in. boss, ale w zależności od miejsca pracy znajdziesz kilka innych opcji.

Words

Inni nieprzyjaciele

•    Actually to ‘rzeczywiście, faktycznie’. Jeżeli mamy na myśli nasze ‘aktualnie’ to powinniśmy użyć słowa currently.
•    Podobnie sytuacja ma się z eventually. Oznacza ono ‘wreszcie, w końcu’, a z kolei possibly oznacza nasze ‘ewentualnie’. 
•    Różnicę ma użycie i odpowiednie zrozumienie przymiotnika fatal. Określenie można spotkać np. w broszurach BHP i oznacza ‘wypadek ze skutkiem śmiertelnym’ bądź zwyczajnie – ‘śmiertelny’. Jeśli mamy na myśli polskie znaczenie słowa ‘fatalny’, powinniśmy użyć np. terrible. Zgodzicie się na pewno, że w tym wypadku różnica jest znacząca.
•    Kolejnym przykładem, rodem z broszur BHP, jest słowo hazard, kompletnie niezwiązane z naszym ‘hazardem’. Angielski odpowiednik oznacza ‘niebezpieczeństwo, zagrożenie’, bynajmniej niezwiązane z wizytą w kasynie. Polski ‘hazard’ to gambling. Swoją drogą, hazard to spory problem w Wielkiej Brytanii.
•    Ordinary, wzięte chociażby z piosenki U2, oznacza ‘zwykłą, normalną’ (w przypadku piosenki – miłość). Osobę ‘ordynarną’ możemy zwyczajnie nazwać rude.
•    Ostatnia propozycja jest całkiem neutralna i, pomimo rozbieżności znaczeń, nie powinna generować konfliktowych sytuacji. Rumour oznacza 'plotkę', z kolei ‘hałas’ czy ‘rumor’ to po prostu noise.

Jak widać, precyzja w nazywaniu rzeczy we właściwy sposób pomaga uniknąć zabawnych lub poważnych pomyłek. Pozwala też na prawidłowe zrozumienie intencji naszego rozmówcy, ale też i na precyzyjne wyrażenie swoich myśli. 
Przykładów false friends jest znacznie więcej, dlatego dobrym pomysłem jest dawkowanie wiedzy i ćwiczenie np. tworząc kilka zdań z wykorzystaniem jednego przykładu. Wówczas trenujesz prawidłowy sposób użycia określenia, a fałszywy przyjaciel znika z Twojego życia.

Pencil sharpener

Skąd biorą się false friends?

Często jest tak, że pewne słowa są bardzo podobne w kilku językach. Dzieje się tak przez wspólną etymologię, czyli pochodzenie tych słów. Jednakże, różnice w alfabetach i różnice geograficzne mają wpływ na adaptację poszczególnych słów i na tym poziomie wyłaniają się poszczególne odrębności w znaczeniach.

False friends występują w każdym języku i sposobem na unikanie błędów jest poznanie wcześniej tych najpopularniejszych. Powyżej pojawia się kilka przykładów, zgodnie z zasadą, że mniej przykładów łatwiej zapamiętać niż całą ich masę.
Zaglądajcie od czasu do czasu na stronę 3English na Facebooku, aby złapać jeszcze więcej przykładów.
I, przede wszystkim, zawsze trzymajcie się z dala od fałszywych przyjaciół! Nie tylko tych językowych.